Ten mój wstrętny antyklerykalizm

 

  Nie mam zamiaru zaprzeczać – jestem antyklerykałem – choć pewnie większość nie rozumie tego pojęcia. Nawet ci, którzy się za antyklerykałów uznają. W mojej ocenie trzeba tę postawę rozróżnić na dwie odrębne. Pierwsza to antyklerykalizm właściwy (patrz poniżej) oraz populistyczny, oparty wyłącznie na, delikatnie mówiąc, nagannie moralnych czynach księży i zakonników. Ten populistyczny antyklerykalizm najczęściej demonstruje swoją niechęć do całego kleru. Sam niejednokrotnie byłem o to posądzany, wystarczyło, że napisałem jakiś felieton o wywodach księdza, z którym się zupełnie nie zgadzałem. Przyjęto, że skoro atakujesz jednego księdza, pewnie nienawidzisz wszystkich. A księża to ludzie, mają prawo do błędów, jak wszyscy inni. To niemal święta prawda, choć niezupełnie...

  Dawno nie było nic z Frondy.pl ale odezwał się mój ulubieniec O. Jacek Salij OP, który porównał antyklerykalizm do... antysemityzmu (sic!), a to jak dla mnie jest przekroczeniem pewnych, możliwych do przyjęcia argumentów. Przedstawia to tak: „Argument [że księża sami dają powód do krytyki – dopisek mój] ma idealnie tę samą strukturę, co klasyczny argument antysemitów. (...) Antysemityzm — tak jak antyklerykalizm — zbudowany jest na przesądzie, że hołdowanie zasadzie odpowiedzialności zbiorowej jest postawą słuszną i racjonalną”. Antysemityzm faktycznie wynika z przesądów ale przede wszystkim z nabytych uprzedzeń, nabytych nie przez doświadczenie, a przez szerzone mity. Natomiast antyklerykalizm bierze swój początek w bezpośrednim doświadczeniu, o których J. Salij OP sam zresztą wspomina: „(...) wśród duchowieństwa zdarzają się, niestety, również ciężkie grzechy obyczajowe, pijaństwo, przestępstwa ekonomiczne”. Aż zapytam: czy antysemita jest dlatego antysemitą, że zetknął się z przejawami  ciężkich grzechów obyczajowych, pijaństwa i przestępstwa ekonomicznego Żydów, czy może opiera swe poglądy na podstawie sfabrykowanych mitów, krążących pocztą pantoflową? Niestety, nawet jeśli zalewa nas potok informacji o tym, co dzieje się w środowisku kleru i tak nie wiemy jaka jest prawdziwa skala tych zjawisk. Ale od razu wyjaśnię: choć jest wielu antyklerykałów opierających swoją niechęć tylko na takich argumentach, to jest to grupa, którą można śmiało nazwać – populistyczną, rozciągającą swoją niechęć do kleru na wszystkich bez wyjątku.

  Aby zrozumieć czym jest właściwy antyklerykalizm, trzeba się najpierw zapoznać z definicją klerykalizmu. Za Wikipedią: „Klerykalizm to dążenie do uzyskania instytucjonalnego wpływu duchowieństwa na życie społeczne, polityczne oraz kulturalne aż do podporządkowania go duchowieństwu i Kościołowi. Najwyższym stopniem klerykalizacji jest teokracja – doktryna, według której władzę w państwie sprawuje kapłani”. Takie dążenia, nawet w chrześcijańskiej, średniowiecznej Europie  budziły stanowczy opór, nic więc dziwnego, że tym bardziej dziś, nawet jeśli te dążenia ograniczają się do wpływu na prawo stanowione, nawet jeśli za nimi stoją zamiast księży – świeccy wierni. Innymi słowy, antyklerykalizm jest w pełni uzasadnionym sprzeciwem wobec klerykalizmu. Skoro więc J. Salij OP ma pretensje o zbyt daleko idące uogólnienia, znów warto zapytać o skalę zjawiska, jakim jest chęć wpływu na sprawy polityczne i społeczne, nie mające nic wspólnego z wolnością religijną i wyznania. W naszym kraju pewnie trzeba by szukać ze świecą księży, o hierarchach nie wspomnę, którzy są wolni od takich dążeń.

  Jeśli J. Salij ma odwagę przyrównywać antyklerykalizm do metod Hitlera, który rzeczywiście organizował histerię antyklerykalizmu, to ja się zastanawiam do czego porównać histeryczne metody polskiego katolicyzmu w walce z nowoczesną Europą? Czemu służy skrajnie propagandowy język o mordowaniu nienarodzonych, kuriozalna walka z ustawą antyprzemocową, szerzenie skrajnej paniki z powodu laicyzacji, powoływanie się na iluzoryczne wartości chrześcijańskie, które nie mają pokrycia w życiu, skąd to piętnowanie ateizmu i sekularyzmu (który, nawiasem mówiąc, jest skutkiem hipokryzji i fałszywej moralności kleru i wiernych), szerzenie strachu przed uchodźcami, czy grożenie parlamentarzystom ekskomuniką? Czemu służy propagowanie kultu szatana, jako tego, który ma zagrażać świętemu życiu? Czy aby nie temu, aby zawładnąć bez reszty krajem, w który wciąż jest najwięcej katolików, choć w większości są to katolicy tylko z przypisania i nazwy.

  Mój bohater posunął się jednak jeszcze dalej. Powołując się na jakąś znajomą pisze: „(...) tak się jakoś składa, iż w jej środowisku na księży najgłośniej nadają ludzie, którzy albo żyją w drugim lub trzecim małżeństwie, albo mają na sumieniu nie odżałowany grzech aborcji czy jakieś inne ciężkie rozminięcie się z Bożymi przykazaniami”. Skądś ja znam tę narrację – jeśli ktoś cię krytykuje, pewnie jest strasznym grzesznikiem, a najpewniej mordercą nienarodzonych. Tak jak w mojej notce pisałem o pośle Pięcie w narracji redaktorów wPolityce.pl: „my go nie usprawiedliwiamy, ale...”. I tu mi się przypomina najnowszy dowcip antyklerykalny: Kaplani jak posłowie, to wspaniali ludzie. Za ich dobroć należy całować im stopy. Byle nie po piętach...

Przypisy:
Notka oparta na: http://www.fronda.pl/a/antyklerykalizm-jest-jak-antysemityzm,110964.html
Wszystkie cytaty, jeśli nie jest zaznaczone inaczej, pochodzą z tego artykułu.