Adam i Ewa i drzewa...

  Tytuł jest chyba najkrótszą fraszką Jana Izydora Sztaudyngera, i według mnie, zarazem kwintesencją biblijnej wersji stworzenia człowieka. Biblia opisuje to stworzenie w trzech miejscach Księgi Rodzaju. Pierwszy jest dość lakoniczny i ogranicza się do samego stwierdzenia o stworzeniu „Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę”.¹ [Rodz. 1, 27]. Drugi jest już bardziej szczegółowy: „wtedy to Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą”. [Rodz. 2, 7].

  Ten drugi opis budzić może najwięcej kontrowersji, właśnie przez swoją dosłowność, ale i pewną niekonsekwencję, o czym później. Kontrowersja polega na tym, że człowiek zostaje stworzony od razu jako dorosły. Jeszcze trudniej zrozumieć stworzenie Ewy: „Pan Bóg z żebra, które wyjął z mężczyzny, zbudował niewiastę”. [Rodz. 2, 22]. Wszystkie te przykłady przeczą wszelkim prawom biologii. Mnie właściwie nie dziwi taki opis. Autorzy Księgi Rodzajów, nawet w jej pierwotnej, mówionej wersji, nie mieli żadnego pojęcia o ewolucji i jakimi prawami rządzi się życie na ziemi, a ponieważ próbowali na swój sposób wszystko sobie wytłumaczyć, przyjęli bez zastrzeżeń taką, a nie inną wersję. Zresztą, dziś już tę Księgę traktuje się w kategoriach alegorii, więc i ten opis też tak należy traktować. Tylko nie wszyscy chcą.

  Niekonsekwencją opisu tego stworzenia jest przypowieść o Kainie, który zabił swego brata Abla, na którą mało kto zwraca uwagę. Kain po zbrodni i usłyszeniu wyroku mówi: „Zbyt wielka jest kara moja, abym mógł ją znieść. Skoro mnie teraz wypędzasz z tej roli, i mam się ukrywać przed tobą, i być tułaczem i zbiegiem na ziemi, każdy, kto mnie spotka, będzie mógł mnie zabić!” [Rodz. 4, 13-14] Rodzi się bowiem pytanie, kim są owi „każdy, kto mnie spotka”, a musiało być ich dużo, skoro kilka lat później Kain buduje miasto Henoch. [Rodz. 4, 17] Żeni się z kobietą, która nie jest jego siostrą, a logicznie rzecz ujmując, powinna nią być. Należałoby przyjąć, że Bóg nie zaprzestał „produkcji” ludzi, choć już poza Edenem, lub niezależnie od Jego stworzenia, istnieli już inni ludzie. Widać twórcom Pisma Świętego całkowicie ta nie do końca konsekwentna logicznie historia stworzenia wystarczała, o co można mieć dziś pretensje, bo spór o to, skąd wziął się człowiek, dziś przybiera czasami nieprzewidywalne formy i skutki. Taki kreacjonizm domaga się równouprawnienia (sic!)

  Kuriozum takiej interpretacji pojawienia się człowieka na ziemi polega na tym, że łatwiej nam uwierzyć i wziąć za prawdziwą, alegoryczną przypowieść biblijną, by nie uciec się do określenia; bajkę, niż przyjąć po części udowodnioną teorię ewolucji, która wywodzi pochodzenie człowieka od jednego wspólnego, hipotetycznego przodka dla wszystkich istot żywych, nazwanym symbolicznie
LUCA². Dla wielu skomplikowane procesy ewolucji są wręcz nieprawdopodobne(?), ba! obraźliwe, bo gdzieś tam mamy wspólnego przodka z małpami. Osobiście czuję litościwe pobłażanie dla tych, którzy mi wmawiają, że chcę być kuzynem małpy lub nawet jej potomkiem. To uproszczenie ma zdyskredytować zwolenników teorii ewolucji, a de facto dyskredytuje tych, którzy czynią takie zarzuty. Stają się najzwyklejszymi dyletantami. I choć nie ma ostatecznych dowodów na to, jak w ogóle powstało życie na tej planecie, teorie próbujące to wytłumaczyć są daleko ciekawsze niż teza o Frankensteinie, którego stworzył z błotnistego popiołu Bóg. Bo też na dobrą sprawę człowiek ze wszech miar przypomina Frankensteina. Jest daleko niedoskonały, ułomny, mało odporny i nieprzewidywalny. Jedynym jego atutem jest rozum, ściślej, możliwość abstrakcyjnego myślenia, którą nie zawsze sensownie wykorzystuje. Rzecz na tej planecie absolutnie unikalna.

  Jeszcze bardziej dziwna, od biblijnej wersji stworzenia, wydaje się być teoria Inteligentnego Projektu. Jej twórcy godzą się w jakimś sensie z teorią ewolucji, dodając, że każda zmiana gatunku, każde powstanie nowego, dzieje się za sprawą Boga. Coś tam zmajstruje w łańcuchu DNA i oto jest, z harycotherium³ powstaje koń, a z homo habilis⁴ w końcu powstaje człowiek współczesny (homo sapiens). To byłoby nawet wiarygodne, gdyby nie pewne dwa drobiazgi. Dlaczego ci przodkowie, nie tylko konia i człowieka, bezpowrotnie wyginęli? Straszliwe marnotrawstwo. Drugim jest przeświadczenie, że ten Bóg nie do końca był doskonałym twórcą, skoro dzisiejsze efekty tejże, sterowanej przez Niego ewolucji (nie wiadomo czy skończonej i ostatecznej) poprzedzały nie lata, nie wieki, a ery nieudanych eksperymentów. Miliony wymarłych stworzeń, których fragmenty odnajdujemy już tylko w skamieniałościach. Kreacjoniści, ci od dosłownego interpretowania Księgi Rodzaju, uznali, że te skamieniałości Bóg stworzył, by utrudnić nam rozwiązanie zagadki życia (sic!)

  W tym miejscu muszę przeskoczyć do... spodziewanego końca świata, oczywiście w wersji biblijnej – tej nowotestamentowej. Próbuję bowiem sobie wyobrazić, jak zareagują na ten świat ci zmartwychwstali, którzy zmarli, np. na początku ery chrześcijańskiej? O wcześniejszych pokoleniach, jaskiniowcach, nawet nie wspomnę. O ile łatwo wyobrazić sobie czasy przeszłe, o tyle przyszłość bardziej niż trudno, bo też trudno przewidzieć, co ta przyszłość w ciągu kilku tysiącleci nam przyniesie. Przecież większość z tych starożytnych umrze ponownie i natychmiast na zawał, z tęsknoty za swoimi czasami, z powodu alienacji i nieprzystosowania. Chyba, że ten nowy świat zostanie podzielony na wyizolowane skanseny. Nawet dla nas, mających już bardziej wybujałą fantazję, przyszłość może się okazać równie szokująca, co teraźniejszość dla starożytnych.

Przypisy:
1 – wszystkie cytaty z Księgi Rodzaju pochodzą z http://biblia.deon.pl/index.php
2 – https://pl.wikipedia.org/wiki/Ostatni_uniwersalny_wsp%C3%B3lny_przodek
3 – prehistoryczny przodek konia
4 – człowiek zręczny