Miłość samca

  Temat wypłynął niejako przy okazji i oczywiście nie zdradzę z kim, ani z jakich powodów. Mam już swoje lata i chyba szans na takie uczucie, w pełnym tego słowa znaczeniu, raczej nie mam, co nie znaczy, że jestem od niego wolny. W tym zdaniu jest sporo ironii, ale też nie zdradzę dlaczego, mogę jedynie zapewnić, że ironii skierowanej do siebie samego. Śmiem twierdzić, że ilu nas, tyle definicji tego fascynującego uczucia. Stąd moje dywagacje w tym temacie proszę traktować jako osobiste i nie pretendujące do miana absolutnej prawdy w tej materii.

  Trochę dziwnych faktów. W języku polskim w tekstach XV-wiecznych słowo miłość znaczyło tyle, co dzisiaj – litość, miłować tyle, co – litować się. To trochę zabawne, ale przypuszczam, że nie tylko w tym temacie dzisiejszemu Polakowi trudno byłoby się porozumieć z Polakiem z XV wieku. Jeszcze bardziej zdumiewające jest to, że miłość rozumiana przez nas, Europejczyków i Amerykanów, istnieje jedynie w tych kulturach, dla innych jest po prostu obca. Takie uczucia między ludźmi oczywiście istnieją, ale mają zupełnie inny kontekst. Pominę też wszelkie, wcale liczne teorie na temat miłości, przytoczę tylko definicję z encyklopedii PWN: „uczucie skierowane do osoby (m.: Boga, bliźniego; oblubieńcza, rodzicielska, braterska) lub przedmiotu (ojczyzny), wyrażające się w pragnieniu dla nich dobra (i czynienia go), szczęścia i zachowania ich istnienia”. Ale nawet ta prosta definicja nie jest w stanie oddać tego, co naprawdę się z nami dzieje, gdy nas miłość dopadnie.

  Sam mam poważne wątpliwości. Byłem tyle razy w życiu zakochany, że mógłbym się uważać za znawcę, choć jednocześnie z tego samego powodu, mógłbym stwierdzić z pełnym przekonaniem, że nie wiem, co to jest prawdziwa miłość. Mógłbym dość precyzyjnie określić poszczególne etapy tego uczucia, choć z drugiej strony, być może żadnego z nich nie przeżywałem dogłębnie. Wielokrotnie spotykałem się z zrzutem, że nie potrafię kochać naprawdę, choć jednocześnie tyle samo razy mógłbym sam postawić ten zarzut, szczególnie tym partnerkom, które mnie o to oskarżały. Jednego jestem jednak pewien. Gdy kochałem, nie miałem wątpliwości, że kocham. Nigdy temu uczuciu nie towarzyszyło wyrachowanie, kalkulacja, chęć dominacji czy szukanie doraźnych korzyści. Zresztą nie ukrywam, uwielbiałem stany zakochania. Wtedy wszystkie troski i przeciwności losu traciły na znaczeniu. Stać mnie było na szaleństwa bez jakiejkolwiek kalkulacji, nie musiałem się zastanawiać nad tym, czy coś wypada, czy nie. Nawet mój racjonalizm schodził na dalszy plan. Świat w takich chwilach jest naprawdę piękny, mało powiedziane – wręcz cudowny.

  Czym jest dla mnie miłość? Bliskością, namiętnością i zaangażowaniem. Te pojęcia są ze zrozumiałych względów dość ogólnikowe, więc postaram się je przybliżyć je tak, jak ja je rozumiem. Po kolei. Bliskość to: traktowanie partnerki jako element własnego życia, pragnienie jej dobra, poczucie szczęścia w jej obecności, szacunek, wzajemne zrozumienie, dzielenie się przeżyciami, swoboda w relacjach intymnych. Namiętność to: pożądanie, tęsknota, zazdrość (w ramach rozsądku), niepokój, radość z obcowania. Wreszcie zaangażowanie: to nic innego jak zobowiązania – i tu przyznaję bez bicia, jest największy problem, często będący powodem, że całe to uniesienie nagle opada niczym balon, z którego uchodzi powietrze. Bazując na własnych doświadczeniach i obserwacjach, śmiem twierdzić, że to jest pierwszy poważny egzamin. Jeśli bym się okazał być człowiekiem nieodpowiedzialnym, a tak mi się niestety zdarzało, mógłbym się zobowiązać do wszystkiego, czego tylko sobie partnerka zażyczy. To się zazwyczaj fatalnie kończy, bo nie wszystkie zobowiązania są możliwe do zrealizowania, czego oczywiście nie zawsze da się przewidzieć. Jeśli jednak zaczynam mieć zastrzeżenia do owych życzeń partnerki, grozi mi niezrozumienie, posądzenie o małostkowość, bark dobrych chęci itp., co też się fatalnie może skończyć. Fatalnie dla miłości.

  Swego czasu zaczytywałem się Osho, z którym kompletnie nie mogłem się zgodzić, ale w jednym przyznaję mu rację. Między dwojgiem kochających się ludzi istnieje coś, co można określić jako konflikt interesów. W fazie zauroczenia jest zupełnie niedostrzegany, podobnie jak w fazie zakochania. Powoli zarysowuje się na etapie romantyczności, choć jest jeszcze zupełnie ignorowany, mam tu na myśli pierwsze objawy dominacji, kiedy to jedno z dwojga próbuje nadawać charakter swojej wizji tego związku. Objawia się w pełnej okazałości, gdy dochodzi do podejmowania ważnych decyzji, mam na myśli ślub, miejsce wspólnego zamieszkania, posiadanie dzieci, sprawy ekonomiczne. Tu zazwyczaj już nie ma miejsca na spontaniczność i zatraca się to, co wydaje się najważniejsze – poszanowanie woli partnera/-ki, jeszcze nie w kontekście ograniczenia woli, ile jej kształtowania na własną modłę. O ile „kaprysy” partnera/-ki nie przeszkadzają w dwóch pierwszych etapach, w miarę upływu czasu stają się problemem. Na większość z nich można „przymknąć oko”, ale co, jeśli partner np. zaczyna pić, a partnerka np. nie może się obejść bez kilkugodzinnych ploteczek z koleżankami? Z definicji miłości ma wynikać przyzwolenie na wszystko, bo przecież zakochaliśmy się w kimś z jego/jej wszystkimi wadami. Ja wiem, zaraz spadnie na mnie lawina pretensji o odpowiedzialność. Ja się z tym zgodzę, tylko konia z rzędem temu, kto w młodości mógł o sobie powiedzieć zupełnie szczerze, że był w pełni odpowiedzialny. Przypuszczam, że wielu z nas z tą pełną odpowiedzialnością miało problem znacznie dłużej. Bo skąd się wzięło powiedzenie, że miłość jest ślepa? Aby nie było, ja nikogo indywidualnie o brak odpowiedzialności nie oskarżam, to trzeba samemu przed sobą osądzić. Mnie było stać, więc przyznaję bez bicia, zdarzało mi się być nieodpowiedzialnym i ponosiłem tego konsekwencje. Straszne konsekwencje. Na moje nieszczęście, większość moich partnerek też trudno posądzić o odpowiedzialność. Ale nie tragizuję, ogólnie rzecz ujmując – było pięknie i nigdy nie chciałem przed tym uciekać. Dziś miłość kojarzy mi się z pożądaniem, choć niekoniecznie z erotomanią, z szacunkiem dla wybranki jeśli darzy mnie tym samym; ze zrozumieniem, o ile rozumiemy się nawzajem; z oddaniem, o ile nie jest kojarzone z niewolą; z fascynacją, o ile nie jest zaślepieniem; z wyzwaniem na przyszłość, o ile nie staje się przymusem. I chyba najważniejsze – to musi działać w obie strony.

  Skąd się wzięła chęć napisania tego eseju? Zdarzyło mi się niedawno rozmawiać z młodą osobą płci odmiennej o relacjach damsko-męskich wśród młodych. Przyznam, że doznałem szoku. Podobno większość młodych dziewczyn traktuje dziś mężczyzn w kategoriach samców, myślących nie tą głową, co trzeba (sic!). Poczułem się zdegustowany. Jeszcze bardziej, gdy na pytanie: skąd w takim razie w ogóle zainteresowanie mężczyznami i chęć połączenia się w stały związek z takimi indywiduami? Otrzymałem odpowiedź, i tu proszę o uwagę: bo kobiety pragną... seksu, adoracji i zachwytu (sic!) Ja chromolę !!! Jeśli facet chce seksu z ukochaną, to jest to pragnienie bezmyślnego samca, któremu głowy się pomyliły. Jeśli kobieta chce tego samego, jest to wzniosłe, godne najpiękniejszej poezji pragnienie miłości. Ja, ze swymi, być może nie do końca zrozumiałymi ideałami miłości, powinienem chyba odejść do lamusa. Nawet niekoniecznie jako typowy samiec.