Dwanaście kroków AA do nikąd

 

  Niemal w każdym klubie AA (i innych, anonimowych) znajdziesz taką lub podobną agitkę: „Oferujemy wspólnotę, w której znajdujemy i dzielimy się uzdrawiającą siłą miłości. Pragniemy zaoferować tutaj rozważania nad tymi krokami, dzieląc się tym, jak według nich postępowaliśmy, aby wyzdrowieć. Nasz sposób życia, oparty na dwunastu krokach i dwunastu tradycjach, przyniósł nam fizyczne, emocjonalne i duchowe uzdrowienie, którego nie wahamy się nazwać cudownym. To, co działa dla nas, zadziała również dla Ciebie”. Prawda, że brzmi zachęcająco, szczególnie w odniesieniu do cudów?

  Wszystkie grupy AA opierają się na dwóch metodach. Pierwsza, metoda dwunastu kroków, druga, dwunastu Tradycji. Obie, i to nie ulega żadnej wątpliwości, opierają się na wierze w cuda. Wymienię kilka, które o tym świadczą:
Metoda 12 kroków:
2 – „Uwierzyliśmy, że Siła większa od nas samych może przywrócić nam zdrowy rozsądek” – już samo to zdanie przeczy zdrowemu rozsądkowi;
3 – „Podjęliśmy decyzję, aby powierzyć naszą wolę i nasze życie opiece Boga, tak jak Go rozumieliśmy” – nawet teologowie nie są w stanie zrozumieć Boga, czy wobec tego trzeba gratulować tego zrozumienie chwilowo wstrzemięźliwym alkoholikom?;
6 – „Staliśmy się całkowicie gotowi, żeby Bóg usunął wszystkie te wady charakteru” – czyli oczekujemy na cud;
11 – „Staraliśmy się przez modlitwę i medytację poprawiać nasz świadomy kontakt z Bogiem, tak jak Go rozumieliśmy, prosząc jedynie o poznanie Jego woli wobec nas oraz o siłę do jej spełnienia” – cóż, jeśli kontakt z Bogiem jest świadomy, to ja się nie dziwię, że oni wracają do alkoholizmu.
Metoda 12 Tradycji AA (już bez moich komentarzy):
2 – „Dla naszego grupowego celu istnieje tylko jedna ostateczna władza – miłujący Bóg, tak jak może On wyrażać Siebie w naszym grupowym sumieniu. Nasi liderzy są tylko zaufanymi sługami; oni nie rządzą”;
8 – „Wspólnota Anonimowych Alkoholików powinna na zawsze pozostać nieprofesjonalna, lecz nasze biura służb mogą zatrudniać niezbędnych pracowników”;
12 – „Anonimowość stanowi duchową podstawę wszystkich naszych Tradycji, przypominając nam zawsze, że zasady są ważniejsze od osobowości”.

  Mamy to do czynienia z dwoma dziwacznymi warunkami. Pierwszy, to wiara w Boga chrześcijańskiego, jako warunek konieczny, drugi, anonimowość i nieprofesjonalność. Oba te warunki a priori wykluczają naukowe i medycznie potwierdzone podejście do terapii leczenia z alkoholizmu. I właściwie na tym powinienem zakończyć swoją krytykę tego lecznictwa z pogranicza magii i czarów. Sprawa jest jednak poważna, by nie napisać zastraszająca, gdyż nie tylko terapeuci, ale i część lekarzy, czy psychologów do tych grup kierują rzesze chorych na alkoholizm. Tymczasem spora część z tych profesjonalistów nie ma pojęcia, co w tych grupach AA się dzieje i jakim metodom poddaje się chorych. Dla mnie ewidentne fałszywe podejście do chorych jest uznanie (pkt. 1 z metody 12 kroków): „Przyznaliśmy, że jesteśmy bezsilni wobec alkoholu” (sic!) oraz samoleczenie, to znaczy, alkoholik leczy alkoholika. To dokładnie tak, jakby choremu na raka powiedzieć, że jego choroba jest nieuleczalna, a leczyć go będzie inna osoba chora na tę chorobę. Motywacja jak się patrzy, nic tylko od razu strzelić sobie w łeb. Już słyszę zarzut, że przesadzam, że jednak są tacy, którzy w ten sposób żyją w abstynencji. Zgoda, są tacy, ale jest ich garstka, która de facto znalazła w sobie inną motywację – takie zainteresowania, które odciągają ich od sięgania po alkohol. Innymi słowy, oni byli w stanie wyjść z nałogu bez uczestnictwa w grupie Anonimowych Alkoholików.

  By nie być gołosłownym powołam się na pewne badania. Janusz Lewicki w artykule „Korzenie organizacji AA” wskazuje na rezultaty badawcze obrazujące niewielką, a wręcz balansującą na granicy błędu statystycznego (3 proc. wyleczonych) skuteczność. Wszystkie badania naukowe wykazały, że brak jakiejkolwiek terapii jest bardziej skuteczny niż terapia w grupach AA¹(sic!). Z naukowego punktu widzenia, metody walki z uzależnień w grupach Anonimowych, to wręcz szarlatania. O tyle groźna, że zazwyczaj odbiera się członkom grup możliwości skorzystania z innych metod leczniczych, co wypełnia podstawowy warunek funkcjonowania sekty. Bo choć każdy ma prawo wyboru, nie może być tak, że ów wybór z automatu dyskredytuje inne metody. A tak się niestety dzieje. Zjawisko jest o tyle groźne, że tworzy się podobne anonimowe grupy o innym podłożu: hazard, depresja, nikotyna, narkomania, pracoholizm, a nawet takie kuriozum jak długi (anonimowi dłużnicy).

  Normalnie mnie dziwi, jakimi motywami kierują się lekarze, psycholodzy i terapeuci kierując uzależnionych do grup anonimowych. Tymczasem „Naczelna Rada Lekarska ocenia negatywnie zjawisko coraz większej ekspansji nieracjonalnych i niezalecanych metod tzw. medycyny alternatywnej, proponującej niesprawdzone metody diagnozowania oraz leczenie o wątpliwej wartości, które są praktykowane i popularyzowane przez różne podmioty w naszym kraju. W takiej sytuacji dochodzi do nadużycia pojęć –medycyna i leczenie. Metody te wyrządzają pacjentom wymierne, a często nieodwracalne szkody powodując opóźnienie podjęcia właściwego leczniczego postępowania. Szczególnie niepokojące jest, że w dobie komercjalizacji wielu dziedzin życia również część lekarzy ulega pokusie i podejmuje tego typu praktyki lub legitymizuje takie działania innych osób. Naczelna Rada Lekarska zwraca uwagę, że posługiwanie się niesprawdzonymi i niezalecanymi metodami, które są podstawą tzw. medycyny alternatywnej stoi w oczywistej sprzeczności z art. 57 rozdziału IV Kodeksu Etyki Lekarskiej, który mówi: „Lekarz nie może posługiwać się metodami uznanymi przez naukę za szkodliwe lub bezwartościowe [podkreślenia moje]. Nie może także współdziałać z osobami zajmującymi się leczeniem, a nieposiadającymi do tego uprawnień””². Tu już naprawdę nie potrzeba mojego komentarza.

 

Przypisy:
1 – za: https://repozytorium.ukw.edu.pl/bitstream/handle/item/1127/Bartosz%20Mikolajczyk%20Dwanascie%20anonimowych%20krokow%20donikad.pdf?sequence=3&isAllowed=y
2 – ibidem.