Chrześcijańskie korzenie

  Do napisania tej notki skłoniło mnie przemówienie ministra kultury, prof. Piotra Glińskiego, podczas inauguracji Europejskiej Stolicy Kultury i treści szeregu artykułów z tym związanych. Rzecz w tym, że w swoim wystąpieniu, celowo pominę nieszczęsną wypowiedź o polskiej demokracji, dało się wyczuć marzenie profesora o powrocie do chrześcijańskiej Europy, chyba z czasów średniowiecza. Ściślej, jemu się marzy rechrystianizacja.

  Nie tylko jemu, bo często słyszy się głosy o powrocie do chrześcijańskich korzeni, bo te są podobno najtrwalsze i najbogatsze. Bez chrześcijaństwa nie byłoby postępu, nie byłoby rozkwitu kultury, ba, wciąż tkwilibyśmy w mrokach pogaństwa i jego zabobonów. Bez niego nie byłoby tak rozwiniętej filozofii o moralności i etyce nie wspominając. Bez chrześcijaństwa nie byłoby uniwersytetów i powszechnej edukacji. Tu nadmienię, że w mojej ocenie, jest w tym coś racji, choć są to opinie konia z klapkami na oczach, ciągnącego na nowoczesnej autostradzie furmankę ze stertą siana.

  Jeśli już odnosimy się do chrześcijaństwa i jego roli w kształtowaniu się Europy i świata, „powinno być to odniesienie pełne i wielowymiarowe.”¹ Bo ta Europa kształtowała się nie tylko dzięki chrześcijaństwu, ale w znaczniej mierze w opozycji do niego. Jej, Europy, największy rozkwit kulturalny, naukowy i filozoficzny rozwijał się na tle konfliktów między religiami i konfliktów z religią. I nie można zapomnieć o jeszcze jednym, jakże ważnym aspekcie. Renesans to odniesienie do starożytności, i czy tego chcemy czy nie, nie wolno nam zapominać o zdobyczach kulturalnych tego okresu, o wpływach starożytności na naszą świadomość, a które tak długo i dość skutecznie chrześcijaństwo chciało zepchnąć w niebyt, choć częścią zasług tego okresu świadomie zawładnęło.

  W wielowymiarowym odniesieniu do chrześcijaństwa nie wolno nam zapomnieć o sposobach, jakimi ta religia się posługiwała, „krzewiąc” swoje idee. Najczęstszymi były nie zawsze czyste knowania polityczne i wojny. Ekspansja wiary poprzez miecz i morze krwi. Do tego rodzące się niemal każdego wieku herezje i schizmy. Jeśli mi wolno odwołać się do chrześcijan, to zapytam przekornie, gdzie w tym wszystkim były prawdziwe nauki Chrystusa? Jeśli jest gdzieś tam w mitycznym Niebie, pewnie rwie sobie w beznadziejnej rozpaczy włosy, z powodu tego, do czego ta Jego mesjańskość doprowadziła. I nie ma tu żadnego znaczenia, że laicyzm, w odstąpieniu od „prawd wiary” popełniał podobne błędy. Jest wręcz gorzej, bo laicyzm uczy się na własnych błędach, chrześcijaństwu przychodzi to znacznie trudniej.

  W moim odczuciu, odwoływanie się do wartości chrześcijańskich to nic innego jak nawoływanie do ksenofobi, braku tolerancji, dyskwalifikacji wartości jednostek (osobowości człowieka) i sprzeciw wobec humanizmowi. Laicyzacja, choć nie wolna od błędów, gdyż trudno, aby ich nie było, jest jedyną drogą do rozkwitu człowieczeństwa, rozwoju kultury i nauki. Ona chroni nas przed niebezpiecznymi meandrami schizm i waśni religijnych, które hamują skutecznie wszelki postęp. Jeśli już ktoś musi opierać swoje życie na wierze, bo inaczej nie znajduje sensu życia, niech wierzy. Tylko, że posłużę się zawołaniem wierzących, na Boga!, niech to się dzieje w sferze stricte prywatnej, bez konieczności narzucania tego sensu innym i to zarówno w odniesieniu do moralności jak i prawa. Jeśli tak chętnie odwołujemy się do „wolnej woli”, pojęcia, którego w żaden sposób uzasadnić się nie da, niechże to odwołanie będzie konsekwentne. Masz „wolną wolę” daj ją mieć innym.

  Laicyzacji zarzuca się dziś przede wszystkim pustoszenie kościołów, określa się ja mianem cywilizacji śmierci. Zacznę od owej śmierci. Jeszcze długo po II wojnie światowej Watykan sprzyjał największym zbrodniarzom wojennym, organizując im kanały przerzutów z Europy w te części świata, gdzie nie groziła im odpowiedzialność za swoje zbrodnie. Jeszcze pod koniec XX wieku wiara stała się przyczyną wojen np. w Jugosławii czy rzezi tysiąca niewinnych ludzi w Afryce (patrz wydarzenia w Rwandzie). Wprawdzie nie chrześcijanizm, ale islam, religia tego samego Boga, grozi dziś aktami krwawego terroru. Za puste kościoły w Zachodniej Europie nie jest odpowiedzialny laicyzm, ale amoralne postępki samych kapłanów (pedofilia i homoseksualizm).

  Ktoś może mi zarzucić tendencyjność ocen. Ja nie przeczę, ba, ją potwierdzam. Wynika ona z larum, jakie podnosi się w obronie wartości chrześcijańskich z kompletnym wyłączeniem tych aspektów, o których wspominam w notce.

Przypisy:

1 – cytat z http://antymatrix.blog.polityka.pl/2016/01/18/wroclaw-2016-spotkanie-kultur-czy-krucjata/?nocheck=1